Doğum psikoloğu doğum
öncesi, doğum anı ve doğum sonrasında özellikle annelere psikoterapötik destek
sunan kişidir. Hamilelik sürecinde hormonlardaki
değişikliklerin de etkisiyle bilinçaltı süreçler ortaya çıkabilmektedir. Doğum psikoloğunun amacı doğum öncesi anne adayı ile
doğum sürecini etkileyebilecek hem bilinçaltı hem bilinç düzeyindeki negatif
bilgileri ve tecrübeleri ile çalışıp doğum ve doğum sonrası ortaya çıkabilecek
olası negatif sonuçları önlemeye çalışmaktır. Doğum anının bilinçaltı bir evrede
gerçekleşmesi ve doğum anında bulunan herkesin özellikle de anne ve bebeğin bu
tecrübeden en az olumsuzlukla çıkması doğum psikoterapisinin en önemli
hedeflerinden biridir.
Hamile ve Doğum Psikoloğunun Görevleri:
- Gebe kalmadan önce kadın ve
erkeğin ebeveyn kalma sebeplerini araştırır. Anne baba rolüne
geçmeye hazırlık gebe kalmadan önce başlarsa çok iyi olur.
- Gebe kaldıktan sonra gebeliğin
çeşitli dönemlerindeki psikolojik dalgalanmaları inceler ve gebe ile
bunların açık ve net paylaşılması önemlidir.
- Gebenin kendi doğum hikayesini
paylaşır ve üzerinde çalışılması gerekenler çalışılır. Özellikle gebenin
doğum travması varsa doğuma girmeden çözülmesi önemlidir.
- Gebenin eşi ile ilişkisine
bakılır. Gerekirse ilişkinin kalitesine destek olunur.
- Gebenin kendi ve eşinin
ailesiyle ilişkisi incelenir, kendi ailesiyle ilişkisinde bir sorun var
ise doğuma kadar çözülür.
- Gebenin doğumun kendisi veya
doğum sonrası ile ilgili kaygıları varsa korkuları giderilir.
- Gerekirse telkin, hipnoz
çalışmaları ile gebenin gevşemesi ve doğuma hazırlanması sağlanır.
- Gebenin ve babanın doğumdaki
ihtiyaçları, istekleri, doğum tercihleri sıralanır.
- Baba adayı ile görüşme yapılır,
doğuma girse de girmese de genel olarak eşine olan desteği önemlidir.
Doğum esnası ve doğum sonrası ile ilgili baba adayının da varsa endişeleri
ortadan kaldırılır.
- Gebenin özellikle annesi ile ve
/ veya ailedeki en yakın kadınlarla ( abla, kardeş, görümce)
tanışır, gebe ile ilişkileri ve doğumla ilgili onu etkileme
derecelerine bakılır. Doğum anı ve mahremiyetle ilgili bilgilendirme yapılır.
Gebenin ve baba adayının ihtiyacına göre ailelerin ne zaman hastaneye
çağırılacağı, nasıl çağırılacağı anlatılır, doğum takımının çalışmasından,
ebe, doktor ve doğum psikologunun ayrı ayrı görevlerinden bahsedilir.
- Tüm hamilelik boyunca doğumda
gebenin, doktorun, ebenin işine yarayacak tüm bilgileri sonradan analiz
etmek için toplar.
- Hamilelik boyunca gebenin
doktoru ve ebesiyle olan ilişkisini de dengeler.
- Doğum esnasında
ortaya çıkabilecek herhangi bir tıkanıklık, doğumun uzaması, doğumun
durması gibi durumlarda o hamilelik sürecinde elde edilen bilgileri
doğumun yararına kullanmaktadır. Bazen küçük seanslar, gevşemeler, zihin
alanı gibi çalışmaları yaptırarak doğumu durduran, akışını bozan durumlara
müdahale etmektedir.
- Tüm doğum sürecinde gebe ile
birlikte olan doğum psikoloğu gebenin tüm sürecini ve gelişimini takip
eder ve hem kadının hem babanın hem ailenin, hem de en önemlisi bebeğin
tüm olumsuz deneyimlerden en az etkilenmesini sağlamaya çalışır. Bu
desteğin kalitesi, annenin doğum sonrası kendi ve bebeği ile ilgili
duygularını etkileyerek doğum sonrası sık görülen hüzün ve depresyon
süreçlerini azaltıp bebeğiyle
oluşan bağlanmanın kalitesini arttıracaktır.